Ταυτότητα ΣΕΔΗΚ 
| ||
  |
Το ελαιοτριβείο της Μονής ΑρκαδίουΗ Μονή Αρκαδίου μια από τις σημαντικότερες της Κρήτης έως και τις αρχές του 20ου αι. διέθετε μεγάλη αγροτική περιουσία και αρκετά μετόχια σε όλο το νομό του Ρεθύμνου. Ένα απ' αυτά με καθαρά αγροτικό χαρακτήρα ήταν αυτό του οικισμού Καψαλλιανά, 4χμ. ΒΔ της Μονής. Στην γύρω περιοχή η Μονή διέθετε στα τέλη του 19ου αι., σύμφωνα με το κτηματολόγιο της, 1247 ελαιόδεντρα. Για τις ανάγκες της ίδρυσε στον οικισμό, σε μικρή απόσταση από το μονόχωρο ναό του Μιχαήλ Αρχαγγέλου, ένα ελαιοτριβείο, που όπως έχει παρατηρηθεί αποτελούσε τον πυρήνα του οικισμού. Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι στον οικισμό, που είναι αρκετά μικρός, βρίσκονται άλλα δυο, ιδιωτικά, ελαιοτριβεία. Ένα δυτικά του μοναστηριού και σε άμεση επαφή μ' αυτόν και ένα άλλο στα νοτιοδυτικά του οικισμού.
Η κατασκευή του ανάγεται σύμφωνα με την ενεπίγραφη πλάκα της εισόδου στο έτος 1763 με πρωτοβουλία του Καθηγούμενου της Μονής Φιλάρετου. Η πλάκα που κοσμείται με φυλλοφόρο σταυρό φέρει την ίδια επιγραφή που συναντάμε και στην είσοδο του ελαιοτριβείου της Μονής Αγίας Τριάδας Τσαγκαρόλων στα Χανιά:ΤΟΥ ΕΛΕΟΥΣ ΣΟΥ Κ(ΥΡΙ)Ε ΠΛΗΡΗΣ Η ΓΗ.(Η γη Κύριε είναι γεμάτη από το έλεος σου).
Το ελαιοτριβείο ανήκει στον τύπο του πολύχωρου επιπεδόστεγου κτίσματος, του οποίου ο κύριος χώρος φέρει μια κεντρική τοξοστοιχία από δυο ημικυκλικά τόξα, χαρακτηριστικά της εποχής του. Η κύρια όψη του διαρθρώνεται με δυο τοξωτά θυρώματα και δυο ορθογώνια μικρά παράθυρα. Στο εσωτερικό του εργαστηριακού χώρου, του οποίου δάπεδο είναι ο φυσικός βράχος, σήμερα σώζονται μερικώς οι εγκαταστάσεις του, τόσο από τον αρχικό ελαιόμυλο με τη μια μυλόπετρα όσο και από τον νεώτερο της πρώτης δεκαετίας του 20ου αι., με τις τρεις μυλόπετρες, καθώς και η μονολιθική γούρνα διαχωρισμού του λαδιού. Σε επαφή με το χώρο αυτό βρισκόταν και ο λαδομαγατζές, στον οποίο αποθηκευόταν σε πιθάρια το λάδι.
Η λειτουργία του σταμάτησε το 1956 και έκτοτε όχι μόνο το ελαιοτριβείο αλλά και ο ίδιος ο οικισμός άρχισε να εγκαταλείπεται. Σήμερα το ελαιοτριβείο, που έχει αγοραστεί από ιδιώτη έχει αποκατασταθεί και πρόκειται να στεγάσει το "Ελληνικό Μουσείο Ελιάς", όπου θα παρουσιάζεται διαχρονικά ο πολιτισμός και η ιστορία της ελιάς στην Κρήτη.
Αναζήτηση
