| Στόχοι    |   Αντικείμενο    |   Συντελεστές    |   Δικαιώματα 

 Αρχική 

 Επικοινωνία 

 Χάρτης της Σελίδας 

     
 

 Κομμός

 
 
 

O Kομμός ήταν το λιμάνι της  μινωικής Φαιστού και βρίσκεται 4 χλμ στα δυτικά της στον κόλπο της Μεσαράς, βόρεια από τα Μάταλα, στη νότια κεντρική Κρήτη.
Εδώ έχει ανασκαφτεί σημαντικοί οικισμοί των παλαιοανακτορικών (2000-1700 π.Χ.) και των νεοανακτορικων χρόνων (1700-1450 π.Χ.) και έχουν αποκαλυφθεί μεγάλα δημόσια οικοδομήματα, ανακτορικού χαρακτήρα, που στο τέλος της νεοανακτορικής περιόδου (1700-1450 π.Χ.) κα στην τελική ανακτορική (1450-1300) και μετανακτορικη (1300-1200) περίοδο χρησίμευσαν ως νεώσοικοι για την προστασία των πλοίων της μινωικής Φαιστού.  Στη θέση των μεγάλων μινωικών οικοδομημάτων ιδρύθηκε στα 1100 π.Χ. ένα ιερό που λειτούργησε μέχρι περίπου την ελληνιστική εποχή (300-100 π.Χ.). Κατά μια εκτίμηση, εδώ στον Κομμό ναυάγησε συμφωνα με πλροφορία του Ομήρου, ύστερα από θαλασσοταραχή, ο Μενέλαος επιστρέφοντας από την Τροία. Ίσως στη μνήμη αυτού του γεγονότος καθιερώθηκε η λατρεία στο ιερό εδώ.
Μέσα στον οικισμό και στα μεγάλα οικοδομήματα βρέθηκαν τα καλύτερα διατηρημένα και με επάρκεια μελετημένα μέχρι σήμερα μνημεία ελαιοκομίας των μινωικών χρόνων. Στον οικισμό βρέθηκαν πάνω σε κτιστούς πάγκους οι πέτρες των ελαιοπιεστηρίων σε δυο σημεία, ενώ σε όλη την έκταση του οικισμού και στα μεγάλα οικοδομήματα συλλέχθηκαν πλήθος άλλων σύνεργων και εξαρτημάτων (ελαιοδιαχωριστήρες, γούρνες, πέτρινα αντίβαρα κ.α.) που σχετίζονταν με την ελαιοπαραγωγή. Βρέθηκαν επίσης πλήθος πίθων και άλλων μικρότερων αγγείων που σχετίζονταν με τη μεταφορά και την αποθήκευση του λαδιού.

Ελαιοπιεστήρια
Στον Κομμό σώθηκαν στη θέση τους δυο εγκαταστάσεις ελαιοπιεστηρίων που μας δείχνουν πως ήταν μια τυπική ελαιουργική εγκατάσταση στη μινωική εποχή. Η εγκατάσταση βρισκόταν σε υπαίθριο η ημιυπαίθριο χώρο, σε μια πλακόστρωτη αυλή. Περιλάμβανε μια κτιστή εξέδρα στην οποία ήταν στερεωμένη η κάτω πέτρα του ελαιοπιεστηρίου. Πάνω σε αυτήν τοποθετούσαν την ελαιοζύμη που είχε παραχθεί από την θραύση του ελαιόκαρπου με τη χρήση πέτρινων γουδιών. Η ελαιοζύμη συμπιεζόταν από πέτρινα βάρη που τοποθετούσαν πάνω από τα καλάθια ή κάνιστρα που περιείχαν την ελαιοζύμη. Τα πέτρινα βάρη βρέθηκαν κοντά στην εγκατάσταση, αλλα και σε διάφορα σημεία της ανασκαφής.

Ελαιοδιαχωριστήρας
Το υγρό της συμπίεσης συλλεγόταν σε λίθινο δοχείο, τον συλλεκτήρα ή «ελαιοδιαχωριστήρα», που τον τοποθετούσαν κάτω και δίπλα από το ελαιοπιεστήριο σε χαμηλότερο επίπεδο. Στη συνέχεια συνέλεγαν το λάδι που ως ελαφρότερο επέπλεε με ειδικές κουτάλες και κύπελλα και το μετέφεραν με τους αμφορείς στις αποθήκες για φύλαξη μέσα στους πίθους. Ένας τέτοιος πέτρινος ελαιοδιαχωριστήρας βρίσκεται στη βορειοανατολική γωνία του μεγάλου οικοδομήματος

Λίθινα σύνεργα για την ετοιμασία της ελαιοζύμης
Τα λίθινα σκεύη, που είχαν χρησιμεύσει στο σπάσιμο και το άλεσμα του ελαιοκάρπου για την παραγωγή της ελαιοζύμης, ήταν οι πέτρινες γούρνες μέσα στις οποίες με κατάλληλους πέτρινους ή ξύλινους σπαστήρες ή κόπανους σπούσαν τον ελαιόκαρπο με σκοπό τη μετατροπή του σε ελαιοζύμη. Η ελαιοζύμη τοποθετούνταν σε πλεκτά καλάθια ή κάνιστρα από χόρτα ή καλάμια ή από χοντρό μαλλί, που είχε αραιή ύφανση και επέτρεπε την έξοδο του υγρού από το κάνιστρο στην διάρκεια της συμπίεσης. Το υγρό συλλεγόταν στους λίθινους ή πήλινους ελαιοδιαχωριστήρες.

Τα ευρήματα αυτά, δηλαδή τις δυο εγκαταστάσεις ελαιοπιεστηρίων, τους λίθινους ελαιοδιαχωριστήρες και τα λίθινα σκεύη κα σύνεργα (πέτρινες γούρνες, γουδιά, πέτρινα βάρη και αντίβαρα) μπορεί να δει κανείς με επιτόπου επίσκεψη στον αρχαιολογικό χώρο του Κομμού. Για την επίσκεψη χρειάζεται ειδική άδεια από την αρχαιολογική υπηρεσία και συνεννόηση με τους αρχαιοφύλακες της Φαιστού και των Ματάλων. 

Αποσπάσματα από ντοκιμαντέρ